Μελιτηνιώτης

Επώνυμο Ελλήνων λογίων της βυζαντινής περιόδου. 1. Θεόδωρος (14ος αι.). Μέγας σακελλάριος και αρχιδιάκονος. Ασχολήθηκε με ζήλο με τις αστρονομικές μελέτες και έγραψε το επιστημονικό έργο Αστρονομική Τρίβιβλος, το σπουδαιότερο αστρονομικό σύγγραμμα των Βυζαντινών, βασισμένο σε περσικές μεταφράσεις και σε έργα του Πτολεμαίου και του Θέωνα. Έγραψε επίσης ένα Υπόμνημα στα τέσσερα ευαγγέλια. 2. Ιωάννης (14ος αι.). Λόγιος. Ήταν συγγενής του προηγούμενου και έγραψε επίσης ερμηνευτικό υπόμνημα στα ευαγγέλια. 3. Κάλλιστος. Λόγιος από την ίδια οικογένεια των Μ. Από τα έργα του διασώθηκαν τριάντα λόγοι ησυχαστικής παράκλησης, οι οποίοι περιέχονται σε ελληνικό κώδικα του Βατικανού. 4. Κωνσταντίνος (Κωνσταντινούπολη 13ος – 14ος αι.). Κληρικός και λόγιος. Διετέλεσε αρχιδιάκονος και μέγας χαρτοφύλακας, αγωνίστηκε με πείσμα για την ένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Εκκλησία. Με τις πραγματείες του προσπάθησε να αποδείξει ότι η εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος από τον Υιό διδασκόταν και από τους πατέρες της ορθόδοξης Εκκλησίας και δεν αποτελούσε νέο δόγμα των Καθολικών. 5. Με το όνομα M., που ίσως να ήταν κάποιος από αυτούς που αναφέρθηκαν παραπάνω, παραδίδεται και ένας άλλος, ποιητής του μεγάλου αλληγορικού ποιήματος Εις την σωφροσύνην ή και Ερωτική διήγησις, αλλά σωφρονεστάτη μέτρον τι καθηδύνουσα τους εραστάς του λόγου. Πρόκειται για έργο του 13ου ή 14ου αι., το οποίο αποτελείται από 3.060 πολιτικούς δεκαπεντασύλλαβους και αφηγείται τη συνάντηση του ποιητή με την παρθένο της Σωφροσύνης, η οποία τον οδηγεί στον Παράδεισο.